Bukrebyu hinggil sa nobelang tulang ANG MGA ANAK DALITA ni Patricio Mariano

BUKREBYU: Ang nobelang tulang ANG MGA ANAK DALITA
Sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr.

Mapalad akong nagkaroon ng sipi ng mahabang tula nobelang ANG MGA ANAK DALITA ni Patricio Mariano, na isinulat at natapos noong Enero 1907, at isinaaklat noong Disyembre ng 1911. Nabili ko ang aklat na ito noong Disyembre 9, 2019, sa Popular Bookstore sa Lungsod Quezon sa halagang P50.00. Ito'y umaabot ng 64 pahina.

Kung sa Florante at Laura ay may "Sa Babasa Nito" si Balagtas, may "Sa Babasa" naman si Mariano. Mayroon din siyang dedikasyon na may pamagat na "Sa mga binibining manggagawa". Kung ang Florante at Laura ay may 399 saknong, at ang Sa Dakong Silangan ni Jose Corazon de Jesus ay may 443 saknong, binubuo naman ng 364 saknong itong Ang Mga Anak Dalita, na maylabimpitong kabanata. Ang estilo ng nobelang ito ay patula, tulad ng estilo ng Florante at Laura ni Francisco Balagtas at Sa Dakong Silangan. Bawat taludtod ay may labingdalawang pantig, at may sesura sa ikaanim. Gayunman, kapansin-pansing magkakaiba ang bilang ng taludtod sa bawat saknong.

Nagsimula sa tigaapat na taludtod bawat saknong mula Kabanata 1-7, 11, 13, 16-17 At pagdating na sa Kabanata 8-10, at 12, ay tiglilimang taludtod na bawat saknong. Sa kabanata 14-15 naman ay tigaanim na taludtod naman. 

Halina't ating pagnilayan ang ilang taludtod. Sa Kabanata 5 (Paghabag ng Puhunan), sa saknong 11 at 12 ay ito:

"O gayon na lamang ang pag-alipusta
sa inuupahang mga maralita!
ibayo't ibayo ang dagdag na gawa
at sa upa naman ay baba ng baba."

"Datapwat ang tao'y hindi makadaing
pagkat natatakot na sila'y alisin,
dahil sa maraming kahit na gayonin
ay nakikiagaw, dahil sa kakanin."

Sa pamagat pa lamang ay tungkol na sa buhay ng mga maralita, at inilarawan sa nobela ang unang bahagi ng lipunang kapitalismo. Marami tayong matututunan. Basahin natin ang kabuuan ng tulang nobelang ito at namnamin pa ang tula ni Mariano tungkol sa mga kapatid nating dukha.

* Unang nalathala ang akdang ito sa Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Mayo 16-31, 2020, pahina 14.

Mga Komento

Mag-post ng isang Komento

Mga sikat na post sa blog na ito

Ulat sa kolehiyalang ginahasa

Imahe
doon sa malayong lalawigan ng Iloilo labing-apat anyos na binatilyo'y arestado na ginahasa'y labingsiyam anyos na dalaga sinaksak daw ang kolehiyala't iginapos pa ang paalam sa ama'y bibili lang sa tindahan dalaga'y di umuwi ilang oras ang nagdaan hanggang makitang patay na't nakatali sa kahoy ang hikbi ng ama, "anak ko'y kanilang binaboy!" hustisya para kay 'Rona' ang sigaw ng kaanak ikulong yaong maysalang gumahasa't sumaksak pahayag nga ng ama, "grabe 'yung ginawa nila!" dugtong pa, " kung pwede lang sana, patayin din sila" mula sa pahayagang Bulgar ang nasabing ulat talagang nakagagalit yaong isiniwalat nawa hustisya'y makamtan ng dalagang pinaslang makulong ang salaring puri't buhay ang inutang - gregbituinjr. * ibinatay ang tula mula sa headline ng pahayagang Bulgar, Oktubre 28, 2019, na may pamagat na "Kolehiyala Ni-Rape, Pinatay; 14-anyos, arestado&q
Magbasa nang higit pa

Ang makatang walang tigil

Imahe
ANG MAKATANG WALANG TIGIL basta sulat na lamang ng sulat, katha ng katha walang tigil na sa papel laging nakatunganga animo'y kayraming paksang nakaimbak sa diwa lakad ng lakad, panhik manaog, gala ng gala at sa napiling tungkulin ay nanatiling tapat kahit tulog, naglalakbay pa rin ang diwang salat upang mahanap ang paksang di pa alam ng lahat wala pa ring pahinga, tila ba di mo maawat himbing na tinatahi-tahi ng diwang malaya ang samutsaring isyu't paksang pupukaw sa madla madaling araw pa lamang ay gising na ang diwa almusal na sa umaga ang pagkatha ng tula bili ng aklat, basa, aral, nilay, pagsusuri sa lipunan ng elitista't naghaharing uri ang pagsasamantala sa masa'y di na mawari kaya sa tula'y binibira ang makitang mali paumanhin kung nakilalang ganyan na sa buhay araw-gabi'y laksa ang mga paksang naninilay kayraming talakay ng dati'y makata ng lumbay na pangarap maitayo'y isang lipunang pantay ngayon, isang makatang sa pagkatha'y walang tigil n
Magbasa nang higit pa

Pulang itlog at kamatis

Imahe
PULANG ITLOG AT KAMATIS pulang itlog at kamatis, ulam sa tanghalian sinabay na ang almusal, ito rin ang hapunan di magarbo, sa tahanan lang, wala sa pistahan mahalaga'y di magutom, lamang tiyan din iyan tawag pa sa pulang itlog ay itlog na maalat binalatan ko ang itlog, kamatis ay ginayat tinamad kasing magluto ng ulam, napulikat dahil gutom na'y ito agad ang aking nasipat wala nang luto-luto, basta ito'y pinaghalo kaysa magutom, tugon na sa tiyang kumukulo maraming salamat at nawala ang pagkahapo nabusog din at binalita sa sinta't kasuyo kumain kung mayroon nang di tayo magkasakit maggatas din at katawan ay palakasing pilit pampalakas man ang pulang itlog, huwag malimit paminsan-minsan lang, baka maumay kung mapilit - gregoriovbituinjr.
Magbasa nang higit pa