Sanaysay sa Taliba: ANG KASONG LIBELO

SERYE NG BATAS AT KARAPATAN
Ang kasong libelo 
Maikling sanaysay ni Greg Bituin Jr.

Natatandaan ko noong ako pa’y editor ng pahayagang pangkampus na upang maging matagumpay ang kasong libelong isasampa sa iyo ay dapat may apat na batayan, at may daglat itong PIDM. Publication - paglathala; Identification - Pagkilala o pagtukoy; Defamation - Paninirang puri; at Malice - malisya. Pag wala ang isa man sa apat na ito ay hindi magiging hinog ang kasong libelo. Halimbawa, sa isang blind item, may presensya ng tatlo pero hindi tinukoy ang pangalan, hindi ito magiging matagumpay na kasong libelo, dahil kulang ng isa.

Gayunman, mas dapat din nating aralin ang batas sa libelo upang makaiwas tayong makasuhan sa isang sinulat nating di natin mapanindigan, o di natin mapatunayan sa harap ng hukuman.

Ayon sa Artikulo 353 ng Philippines Revised Penal Code, ang kahulugan ng libelo ay “a public and malicious imputation of a crime, or of a vice or defect, real or imaginary, or any act, omission, condition, status or circumstance tending to cause dishonor, discredit or contempt of a natural or juridical person, or to blacken the memory of one who is dead.”

Sa simpleng sabi, pag may paninirang puri kang inilathala, maaari kang sampahan ng kasong libelo. Pagkat hindi garantiya ang kalayaang magpahayag. Ang pinaka-epektibong depensa rito ay ang katotohanan, at kaya mong idepensa ang iyong ulat ng mga katibayan, tulad ng preponderous evidence at testimonial evidence.

Dapat nauunawaan natin ito lalo na’t ginagawa natin ang ating pahayagang Taliba ng Maralita. Kaya may nagsusulat ng mga salitang “diumano”, “ayon sa saksi”, o sa Ingles ay “alleged”, at iba pa.

Paano maiiwasang makasuhan ng libelo? Ano ang dapat nating gawin pag tayo’y nakasuhan nito? Di sapat ang dapat handa tayong makasuhan ng libelo. Ang malaki riyan ay magkano ang piyansa, na di lang libo kundi milyong piso, lalo na’t ang nagsakdal ay mayaman at kilalang tao.

Sa susunod na isyu, pag-usapan naman natin ang isyu at batas hinggil sa cyberlibel.

* Ang artikulong ito'y unang nalathala sa pahayagang Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang organisasyong Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Hulyo 16-30, 2020, pahina 2.

Mga Komento

Mag-post ng isang Komento

Mga sikat na post sa blog na ito

Ulat sa kolehiyalang ginahasa

Imahe
doon sa malayong lalawigan ng Iloilo labing-apat anyos na binatilyo'y arestado na ginahasa'y labingsiyam anyos na dalaga sinaksak daw ang kolehiyala't iginapos pa ang paalam sa ama'y bibili lang sa tindahan dalaga'y di umuwi ilang oras ang nagdaan hanggang makitang patay na't nakatali sa kahoy ang hikbi ng ama, "anak ko'y kanilang binaboy!" hustisya para kay 'Rona' ang sigaw ng kaanak ikulong yaong maysalang gumahasa't sumaksak pahayag nga ng ama, "grabe 'yung ginawa nila!" dugtong pa, " kung pwede lang sana, patayin din sila" mula sa pahayagang Bulgar ang nasabing ulat talagang nakagagalit yaong isiniwalat nawa hustisya'y makamtan ng dalagang pinaslang makulong ang salaring puri't buhay ang inutang - gregbituinjr. * ibinatay ang tula mula sa headline ng pahayagang Bulgar, Oktubre 28, 2019, na may pamagat na "Kolehiyala Ni-Rape, Pinatay; 14-anyos, arestado&q
Magbasa nang higit pa

Ang makatang walang tigil

Imahe
ANG MAKATANG WALANG TIGIL basta sulat na lamang ng sulat, katha ng katha walang tigil na sa papel laging nakatunganga animo'y kayraming paksang nakaimbak sa diwa lakad ng lakad, panhik manaog, gala ng gala at sa napiling tungkulin ay nanatiling tapat kahit tulog, naglalakbay pa rin ang diwang salat upang mahanap ang paksang di pa alam ng lahat wala pa ring pahinga, tila ba di mo maawat himbing na tinatahi-tahi ng diwang malaya ang samutsaring isyu't paksang pupukaw sa madla madaling araw pa lamang ay gising na ang diwa almusal na sa umaga ang pagkatha ng tula bili ng aklat, basa, aral, nilay, pagsusuri sa lipunan ng elitista't naghaharing uri ang pagsasamantala sa masa'y di na mawari kaya sa tula'y binibira ang makitang mali paumanhin kung nakilalang ganyan na sa buhay araw-gabi'y laksa ang mga paksang naninilay kayraming talakay ng dati'y makata ng lumbay na pangarap maitayo'y isang lipunang pantay ngayon, isang makatang sa pagkatha'y walang tigil n
Magbasa nang higit pa

Pulang itlog at kamatis

Imahe
PULANG ITLOG AT KAMATIS pulang itlog at kamatis, ulam sa tanghalian sinabay na ang almusal, ito rin ang hapunan di magarbo, sa tahanan lang, wala sa pistahan mahalaga'y di magutom, lamang tiyan din iyan tawag pa sa pulang itlog ay itlog na maalat binalatan ko ang itlog, kamatis ay ginayat tinamad kasing magluto ng ulam, napulikat dahil gutom na'y ito agad ang aking nasipat wala nang luto-luto, basta ito'y pinaghalo kaysa magutom, tugon na sa tiyang kumukulo maraming salamat at nawala ang pagkahapo nabusog din at binalita sa sinta't kasuyo kumain kung mayroon nang di tayo magkasakit maggatas din at katawan ay palakasing pilit pampalakas man ang pulang itlog, huwag malimit paminsan-minsan lang, baka maumay kung mapilit - gregoriovbituinjr.
Magbasa nang higit pa